Evlilik içinde doğan çocuğun babasının koca olduğu kabul edilir. Fakat evlilik dışında doğan veya boşanma ile bağlantılı olarak gebelik süresi içinde meydana gelen çocukların nesebinin belirlenmesinde bazı özel kurallar vardır. Babalık davasının sonucu aile hukuku özelinde ortaya çıkar. Baba olan erkeğin açtığı tanıma talepli dava ise babalık davasından farklıdır.
Babalık Davası Nedir?
Türk Medeni Kanunu uyarınca hısımlık birden fazla yolla kurulur. Doğum, evlilik ve evlat edinme hısımlığı ortaya çıkaran ve hukukun sonuç bağladığı olaylardır.
Doğumun gerçekleşmesi anne ile çocuğu arasındaki hısımlığın kurulması için yeterlidir. Fakat baba ile çocuk arasında soybağının kurulması için bazen doğum yeterli olmayabilir. Çünkü her doğum evlilik içinde gerçekleşmez ve örneğin evlilik içinde doğan çocuğun başka bir babaya ait olduğu gibi iddialar da gündeme gelebilir.
Tanıma ve babalık davası yoluyla çocuk ile baba arasında soybağının kurulması mümkün olur. Soybağının kurulmasının en önemli sonuçları miras hukuku alanında görülür.
Babalık Davası Nasıl Açılır?
Babalık davası nöbetçi aile mahkemesine (veya asliye hukuk mahkemesine) verilecek dava dilekçesi ile açılır. Bu dilekçede davalı kişinin baba olduğu yönündeki iddialar sıralanır ve bunlara ilişkin belge veya tanık beyanı gibi deliller gösterilir. İspatı mümkün kılmak için her türlü yasal delile başvurulmalıdır.
Babalık hükmüne ilişkin davalarda hakim maddi olguları re’sen araştırıp kanıtları serbestçe takdir ettiğinden konudan genel hatları ile bahsedilmesi yeterli olacaktır. Dava babaya (baba olduğu davada iddia edilecek olan kişiye) karşı açılır.
Dava tarihinde baba hayatta değil ise dava mirasçılarına karşı açılır. Medeni hukukun diğer alanlarında olduğu gibi babalık davası kapsamında da profesyonel destek vermekteyiz.
Babalık Davası Açabilmek İçin Gerekli Şartlar
Bu konuda en önemli şart hak düşürücü sürelere uyulmasıdır. Şartlara uyulmadan açılan dava reddedilir. Diğer bir şart ise mahkemenin görevli ve yetkili olmasıdır. Çocuğun başka bir erkek ile soybağının bulunması ise babalık davası açılması için engel değildir; öncelikle soybağının reddi davası açılarak bekletici mesele yapılması gerekir.
Babalık Davasında DNA Testi ve İspat
Hakimler, hakimlik mesleğinin dışında bilgiler gerektiren teknik konularda bilirkişilerden rapor alırlar. Usul hukuku açısından bilirkişi raporu bir delil niteliğindedir ve babalık davasında ispat anlamında DNA testi belirleyicidir. Taraflara ait vücut materyallerinin incelenmesi sonucunda gen dizilimlerinin uyumlu olup olmadığı tespit edilir.
Babalık Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Babalık davası taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır. Görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin olmadığı yerlerde dava asliye hukuk mahkemesinde görülür.
Babalık Davasında Zamanaşımı Kavramı
Babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer. Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar. Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir.
Çocuk Tarafından Açılan Babalık Davası
Babalık davası küçük tarafından açılacaksa onu temsil etmek üzere bir kayyım atanmalıdır. Kayyım eğer davayı bir avukatla takip etmek istiyorsa vekaletnamede bu konuya dair özel yetki bulunmalıdır. Çocuğun babalık davası açma hakkı, ergin olmasından başlayarak bir yıl geçmekle düşer.
Babalık Davası Yargıtay Kararları
Küçük Ahmet, davacı Hıdır ile davalı Meral’in evliliklerinin devamı sırasında doğduğuna göre dava; davacı Hıdır ile küçük Ahmet arasında evlilik içinde doğumla kurulan soybağının reddi, bu çocuğun babasının Ökkeş olduğuna ilişkin iddia bakımından da babalığa ilişkindir. Başka bir ifade ile davada iki ayrı talep söz konusudur. Birinci talep soybağının reddi, ikincisi ise babalığa hükmedilmesidir. Soybağı reddedilmeden küçüğün babasının bir başkası olduğu kabul edilemeyeceğine göre, her iki davanın birlikte sonuca bağlanması mümkün bulunmamaktadır. Bu bakımdan babalığa ilişkin ikinci talebin davadan tefrik edilip ayrı bir esasa kaydedilmesi, soybağının reddi davasının, babalığa ilişkin davada bekletici sorun sayılarak neticesinin beklenmesi, soybağı reddedildikten ve buna ilişkin hüküm kesinleştikten sonra babalık davasının sonuca bağlanması gerekir. Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuğun isteyebileceğinin (TMK m.301/1), davacı Hıdır’ın babalık davası açma hakkının bulunmadığının gözetilmesi ve babalık davasının Cumhuriyet savcısına ve Hazineye ihbar edilmesi gerektiğinin (TMK m.301/3) gözetilmesi gerekir. Soybağının reddi davasının kabulü halinde, çocuğun baba hanesindeki kaydı kapatılarak, anasının bekarlık hanesine, anasının bekarlık soyadı ile taşınacağından nüfus kaydının idarece açıklanan yönde düzeltilmesi soybağının reddinin kendiliğinden doğan sonucu olup, davanın 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesindeki nüfus kayıtlarının düzeltilmesi ve iptali ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Soybağına ilişkin davalarda davalıların davayı kabul beyanlarının tek başına sonuç doğurmayacağı, hakimin maddi olguları re’sen araştırmakla yükümlü olduğu (TMK m.284/1), kan ve genetik araştırma ile soybağı olgusunun kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tespiti ile sonuca gidilmesi gerektiği gözetilmeden davalıların kabulüne dayanılarak eksik inceleme ile karar verilmesi de usul ve yasaya aykırıdır. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2011/1980 E., 2012/9434 K.)
Mahalli mahkemece verilen hüküm velayet, kişisel ilişki, iştirak nafakası ve vekalet ücreti yönünden temyiz edilmiştir. Velayete dair uyuşmazlıklar kamu düzenine dair olup her yönün hakim tarafından kendiliğinden dikkate alınması gerekir.Taraflar 10.09.2014 tarihinde kesinleşen ilamla boşanmışlar, müşterek çocuk 25.3.2015 tarihinde doğmuştur. Evlilik birliğinin sona ermesinden itibaren üç yüz gün içinde doğan çocuk evlilik birliği içinde doğmuş sayılır. Bu durumda müşterek çocuk velayeti askıda kalmıştır. Mahkemece öncelikle çocuğun velayeti konusunda düzenleme yapması gerekirken, bu yönün gözetilmemesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir. Davacı-davalı kadın babalık davası ile birlikte müşterek çocuk için tedbir ve iştirak nafakası talebinde bulunmuştur. Tedbir ve iştirak nafakası talebi yıllık nafaka miktarı üzerinden nispi harca tabidir. Başvuru harcı bu talebi de kapsar. Mahkemece davacı-davalı kadına bu talebi ile ilgili harcı tamamlaması için süre verilmesi ve sonucu uyarınca karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2015/21193 E., 2016/2044 K.)
Babalık davası ne kadar sürer?
Bu sorunun kesin bir cevabı yoktur. Davanın açılmasının ardından delillerin toplanması, duruşmaların yapılması ve varsa tanık beyanlarının tespit edilmesi gibi süreçlerin de etkisiyle davanın bir yıldan uzun süreceğini söyleyebiliriz.
Babalık davası hangi mahkemede açılır?
Kanun bu konudaki kuralı 283. maddede açıkça belirtmiştir. Soybağına ilişkin diğer davalarda olduğu gibi babalık davası da taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yerindeki aile mahkemesinde açılır. Bu yerlerde aile mahkemesi yoksa görev aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesindedir.
Babalık davasında DNA testi zorunlu mudur?
Babalık davası soybağına ilişkin davalardandır. Soybağına ilişkin davalarda taraflar ve üçüncü kişiler, soybağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermekle yükümlüdürler.
Babalık karinesi nedir?
TMK m.285’e göre evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babasının koca olduğunun kabul edilmesine babalık karinesi denir. Bu aksi ispatlanması mümkün olan bir kuraldır. Bu ön kabul, olgunun aksi ispatlanana kadar geçerli olmasını sağlar.
Babalık davasında mahkemenin DNA testi yaptırılması kararına uyulmazsa ne olur?
Babalık davasında davalı, hâkimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse, hâkim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilir. Buna göre örneğin baba olmadığını ve DNA örneği vermek istemediğini beyan eden davalı dava neticesinde aleyhine bir hükümle karşılaşabilir.
Kimler babalık davası açabilir?
Babalık davası anne veya çocuk tarafından babaya karşı açılır. Baba, babalık davasını açamaz.
