Tutuklama, adli makamlarca sıkça başvurulan bir hukuki kurumdur. Tutuklamanın gerekçelendirilerek talep edilmesi ve yine aynı yolla karara bağlanması gerekir.
Gerekçesiz bir tutuklama kararı hukuka aykırıdır ve kişinin özgürlüğünü elinden alarak hak kaybına neden olur. Tutuklama kararının incelenmesi de hukuka aykırılığın engellenmesi açısından önemli bir evredir.
Kararın doğru şekilde ele alınıp incelenmesi için itirazın da dikkat çekecek şekilde yapılması gerekir. Mahkemelerin iş yükü yoğunluğu göz önüne alındığında tüm itiraz süresi için bir uzmanın yardım ve desteğinden yararlanmak, hak arayışında kritik öneme sahiptir.
Tutukluluğa Nasıl İtiraz Edilir?
Ceza yargılamasının amacı, meydana gelen hayat olayının aydınlatılmasını sağlamaktır. Bunu yaparken de delillerden yararlanılır. Akla, mantığa ve hukuka aykırı olmayan her bilgi, belge, beyan ve emare delil olarak kabul edilebilir. Gerçeğe ulaşmak amacıyla kullanılan delillerin bazı durumlarda muhafaza edilmesi yani karartılmasının ya da yok edilmesinin önüne geçilmesi gerekebilir.
Tutuklama da bu delillerin ortadan kaldırılmasını engellemek amacıyla getirilmiş tedbirlerden biridir. Tutuklama, suç şüphesi altında olan bir kimsenin, delillere ulaşmanın engellenmesi ihtimalini ortadan kaldırmak amacıyla özgürlüğünden yoksun bırakılmasıdır.
Tutuklama, gerçek aydınlatılana kadar uygulanacak geçici nitelikte bir tedbirdir. Yargılama sonunda verilen hüküm, her türlü şüpheden uzak olmalıdır. Tutuklama kararının ise suçun işlenmiş olduğuna dair yoğun şüpheye dayanması yeterlidir. Hem soruşturma aşamasında hem de kovuşturma aşamasında tutuklamaya karar verilebilir. Soruşturma devam ederken tutuklama kararı verme yetkisi, Sulh Ceza Hakimliklerine aittir.
Dava açıldıktan sonra kovuşturmanın devam ettiği sırada ise tutuklama kararını yargılamayı yapan mahkeme verir. Yine istinaf ve Yargıtay incelemesi aşamasında da tutuklama kararına itiraz edilerek serbest bırakılma talep edilebilir. Verilen tutuklama kararına soruşturmanın ve yargılamanın her aşamasında belli süreler dahilinde itiraz edilebilir.
Yapılacak itirazda belirtilecek hususlar tutukluluk kararının itiraz üzerine kaldırılması açısından önemli olacaktır. Bu yola başvururken, konu hakkında tecrübeli avukatlarımıza danışmanız, tutukluluğun devamının ve uzun tutukluluk sürelerinin önüne geçmek açısından faydalı olacaktır.
Tutukluluğa İtiraz Ne Zaman Sonuçlanır?
Düzenlemeye göre tutukluluğa itiraz sözlü olarak zabıt katibine beyanda bulunmak suretiyle tutanağa da geçirtilmek koşuluyla yapılabilir. Fakat uygulamada itiraz, dilekçe ile yapılmaktadır. Kanuna göre tutuklama kararını veren makam itiraz üzerine üç gün içinde olumlu veya olumsuz bir karar verir.
Verdiği karar ilk kararı ile aynı ise dosyayı itirazı incelemekle görevli makama gönderir. Tutuklulukta geçirilen bir gün bile önemli bir süre olduğundan bu sürenin kısaltılmasını en aza indirebilmek için tüm sürecin takip edilmesi, gerektiği taktirde aksamaların yaşanmaması için mahkemelerle iletişime geçilmesi gerekebilir. Sürecin etkin takip edilebilmesi için uzman bir ceza avukatı aracılığıyla yürütülmesi sonuçlanma süresini etkileyecektir.
Tutukluluğa İtiraz Dilekçesini Kimler Verebilir?
Kanun, tutukluluğa itirazın şüpheli veya sanık avukatı tarafından yapılabileceğini belirtmiştir. Bu nedenle hukuki nitelik taşıyan bir dilekçe tutuklama tedbirinin ortadan kaldırılması için önemlidir.
Bunun yanında kişinin yasal temsilcisi de (yani annesi, babası, velisi, vasisi gibi) tutukluluğa itiraz dilekçesi vererek tutukluluğun ortadan kaldırılmasını talep edebilir. Yine kişinin eşinin de tutukluluğa itiraz dilekçesi vermesi mümkündür.
Tutuklama Kararına İtiraz Dilekçesi Nereye Yapılır?
Tutuklama kararına itiraz dilekçesi, soruşturma aşamasında kararı veren Sulh Ceza Hakimliğine yapılır. Kovuşturma aşamasında ise tutukluluk halinin devamına karar veren Mahkeme neresi ise itiraz da oraya yapılır. Ceza yargılamasında her somut olay kendi şartları içinde değerlendirilir. Suçun vasfı aynı olsa bile her soruşturma ve dava kendi özellikleri açısından ele alınır.
Her ne kadar bu konu hakkında dijital ortamda hazırlanmış olan dilekçeler bulunsa da bu formatın eldeki somut olaya uygulanması gerekir. Yargılamanın her aşamasında olduğu gibi tutuklama kararına itiraz dilekçesinin hazırlanması ve itirazın incelenmesi sürecinin uzman bir ceza avukatı aracılığıyla yürütülmesi, tutukluluk durumunun daha fazla uzamaması açısından büyük önem arz eder.
Tutuklama Kararına İtiraz Süresi Ne Zaman Başlar?
Tutuklama kararında itiraz kararı veren makama verilecek bir dilekçe ile veya tutanağa da geçirilmek kaydıyla zabıt katibine sözlü olarak beyanda bulunmak yoluyla yapılmalıdır. Tutuklama kararına itiraz süresi, kararın öğrenilmesi ile başlar.
Soruşturma veya kovuşturma aşamasında şüpheli ve sanık için bu süre, eğer karar yüzüne karşı verilmiş ise kararın verildiği andan itibaren başlar. İtiraz hakkı olan herkes için sürenin başladığı an, kararın öğrenildiği andır. Sürenin başladığı anın tespiti, sürenin sona erdiği tarihin belirlenmesi ve usul kurallarına uyulması açısından önemlidir.
Tutuklamaya İtiraz Dilekçesi Örneği
KOCAELİ ( ) SULH CEZA HAKİMLİĞİNE
DOSYA NO : 2020/ … Sorgu
CBS SORUŞTURMA NO : 2020/ …
TUTUKLAMAYA
İTİRAZ EDEN : İtiraz Edenin Adı ve TC Kimlik Numarası Yazılır
TUTUKLAMA TARİHİ : Tutuklama Kararının Tarihi Yazılır
DİLEKÇE KONUSU : Tutuklama Kararına İtirazlarımdır
İTİRAZ TARİHİ : İtirazın Yapıldığı Tarih Yazılır
AÇIKLAMALAR :
<1. Hakkımda yürütülen soruşturma sonucunda Kocaeli ( ) Sulh Ceza Hakimliği tarafından … tarihinde tutuklanmama karar verilmiştir. İddia edilen suça herhangi bir şekilde karışmadığım gibi, tutuklanmamı gerektirecek bir neden de bulunmamaktadır. Verilen karar, ilgili Kanun hükmünün gerekçesine ve tutuklama tedbirinin amacına açıkça aykırıdır.
2. %25 görme kusuru oranına sahibim. Buna dair raporu soruşturma dosyasına sunmuş ve Sulh Ceza Hakimliği’nde yapılan duruşmada beyan etmiş bulunuyorum. Bu durum tutukluluğum boyunca cezaevindeki yaşam koşullarımı başlı başına etkileyecektir. Kendi başına hareket etmekte ve bir yerden bir yere yardımsız gitmekte zorlanmaktayım. Cezaevlerinin elverişsiz koşulları ile özel durumum birlikte değerlendirildiğinde, tutuklanmam, bir koruma tedbiri olmaktan çıkacaktır.
3. Emniyetteki ifademde de belirttiğim gibi hakkımdaki soruşturmaya ne maksatla başlandığı anlaşılamamaktadır. İddia edilen suç tarihinden önceki bir bulguya rastlanılmadığı gibi, tarafıma atfedilen suç unsurlarının nereden ve nasıl edinilmiş olabileceği şüphesi dahi araştırılmamıştır. Tahkikat evrakında hakkımda “adı geçen şahıslarla uyuşturucu madde ticareti yaptığı değerlendirilerek”, “bir şeyler alıp verdiği görülmüş”, “uyuşturucu madde ticareti yaptığı yönünde elde edilen bilgiler doğrultusunda” gibi belirsiz ifadeler vardır. Bu tür değerlendirmelerin suç şüphesini göstermeyeceği, bu değerlendirmeler üzerine yürütülen soruşturmanın suçu elde etmeye (imal etmeye) yönelik olacağı açıktır. Soruşturma suç şüphesi üzerine değil, suçu üzerimde toplamaya yönelik olarak yürütülmektedir.
4. Tutuklamanın amacı genel olarak her anlamda delilin serbestçe toplanabilmesini sağlamaktır. Bu kapsamda delillerin karartılmasını engellemek amacıyla tutukluluk kararları verilmektedir. Sağlık problemlerim ve özel durumum göz önüne alındığında, delilleri karartmak ya da kaçmak imkan ve ihtimalim yoktur. Yani tutuklamanın koşulları oluşmamıştır.
SONUÇ VE TALEP : Açıkladığım ve re’sen değerlendirilecek nedenlerle; itirazımın kabul edilerek öncelikle serbest bırakılmamı; aksi kanaatin oluşması durumunda gerekirse uygun görülecek adli kontrol hükümleri de uygulanmak suretiyle serbest bırakılmamı arz ve talep ederim.
Tutuklamaya İtiraz Eden
(İmza)
