Velayet davası, velayet hakkına ilişkindir. Hukukumuzca reşit olmayan bireylerin velayet hakları aksi bir durum mevcut değilse, anne ve babasına aittir. Kanunda velayet hakkının hangi durumlarda anne babadan ya da birinden alınacağı durumlar ayrıca düzenlenmiştir.
Velayet bir hak olmasının yanı sıra aynı zamanda bir sorumluluktur. Velayet Hakkına ilişkin hükümler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunumuzun 337 ve devamı Maddelerinde düzenlenmiş olup, çocukların zaruri ihtiyaç ve bakımını, eğitim – öğretim ve korunması ile temsil görevlerini kapsar. Yazımızın devamında velayet davası hakkında detaylı bilgiler verip önemli hususlar üzerinde duracağız.
Velayet Davası Nedir ?
Velayet davası; müşterek çocuğun velayeti kendisinde olmayan ebeveynin diğer ebeveyne karşı açtığı bir aile hukuku davası türüdür, medeni kanunumuzca esasları belirlenmiştir. Velayet davaları aile mahkemelerinde görülmektedir.
Velayet Davası Nasıl Açılır ?
Öncelikle belirtmek gerekir ki, velayetin düzenlenmesinde asıl olan, küçüğün yararını korumak ve geleceğini güvence altına almaktır. Bu sebeple herhangi bir ayrılık ve boşanma davası sonrasında velayet hâkimin takdir yetkisince, çocuğun yararı gözetilerek verilmektedir. Velayet hakkının, değişen koşullar nedeniyle el değiştirme ihtimali, kanun koyucu tarafından da ön görülmüş ve bu durum TMK md.183’de düzenlemiştir.
Velayetin değiştirilmesini talep eden taraf, velayet davasını aile mahkemesinde açmalıdır. Velayet davası, üzerinde dikkatli hareket edilmesi gereken bir dava türü olup, hâkimin re ’sen araştırma aşamasına önceden hazırlıklı olmak ve devamında velayet hakkına sahip olmak için hukuki yardım almanız tavsiye olunur.
Ortak Velayet Nedir ?
Ortak velayet, evlilik birliğinde başlayan ve boşanma sonrasında aksi talep edilmedikçe devam eden velayet hakkıdır. Ortak velayette her iki ebeveynin velayet hakkı olup çocuğun tüm sorumluluklarında eşit söz hakkına sahip olacaktır.
Eğer bir boşanma veya ayrılık durumu söz konusuysa, taraflar velayet için farklı talepleri varsa bunu belirtmelidirler. Örneğin anlaşmalı boşanma davasında velayete ilişkin tarafların vermiş olduğu karar protokol maddesinde düzenlenmelidir.
Velayet Davası Ne Kadar Sürer ?
Velayet davaları, davanın görüldüğü şehrin ve mahkemenin dosya yoğunluğuna göre değişkenlik göstermekte olup, ayrıca günümüzde birçok farklı etken nedeniyle yargılama süreleri uzamaktadır. Eksen Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak bu etkenleri en aza indirerek, hukuki süreci olabilecek en kısa sürede sonuçlandırmaktayız.
Velayet Davası Nerede Açılır ?
Velayetin değiştirilmesi davası aile mahkemelerinde görülmektedir. Aile mahkemelerinin olmadığı mahkeme bölgelerinde görevli mahkeme ise asliye hukuk mahkemeleridir. Yer yönünden yetkili mahkeme ise davalının dava tarihindeki yerleşim yeridir. Ancak yer yönünden kesin yetki durumu bulunmamaktadır.
Velayetin Değiştirilmesi Nedenleri
Velayetin değiştirilme nedenleri Medeni kanunumuzda sınırlı olarak belirtilmiştir. İlgili maddeye göre;
TMK’nın 183. maddesine göre, aşağıdaki şartların gerçekleşmesi halinde velayet hakkının sahibinin değişmesi söz konusu olabilecektir;
- Boşanmış anne veya babanın yeniden evlenmesi,
- Velayet hakkına sahip eşin başka bir yere gitmesi,
- Çocuğun velayet hakkına sahip eşin ölmesi,
- Velayeti kendisinde bulunduran anne veya babanın cezaevine girmesi, alkol tedavisi sebebiyle yatarak tedavi görmesi, bitkisel hayata girmesi gibi diğer durumlar
Sebepleriyle velayet hakkının değişmesi mümkündür. Ayrıca unutmamak gerekir ki; Velayetin değiştirilmesi ile birlikte velayeti kendisinde bulunmayan anne veya babanın çocukla kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkı her zaman olup, mahkemece bu ilişkinin kurulması gerekmektedir. Son olarak, velayeti kendisine verilmeyen kişi yine de çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorunda olduğu unutulmamalıdır.
Velayet Dilekçesi Örneği
KOCAELİ NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİNE
DAVACI : Adı Soyadı-TC ve Adresi
DAVALI : Adı Soyadı-TC ve Adresi
KONU : Velayetin değiştirilmesi taleplerimiz hakkındadır.
AÇIKLAMALAR :
1- Davalı Kocaeli Aile Mahkemesi’nin … tarih ve 2010/… E. Ve 2012/… K. sayılı kararı ile boşanmış olup; müşterek çocuğumuz …………. ’in velayeti davalıya verilmiştir.
2-Boşanma sonrasında velayet kendisine verilen babanın çocuğun bedeni, fikri, ahlaki gelişmesine engel olacak derecede ………………………………. şeklinde davranışları ortaya çıkmıştır.
3-Öte yandan tarafım işe girip çalışmaya başlamış ve kendisine çocukla birlikte rahatça yaşayabileceğim bir yuva kurmuş olup, çocuğumuzun giderlerini üzerime alabilecek refaha kavuşmuş durumdayım.
HUKUKİ NEDENLER : TMK m. 335-351, HMK ve İlgili Mevzuat
HUKUKİ DELİLLER : Tanık beyanı, yemin ve her türlü yasal kanıt.
TALEP VE SONUÇ : Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle müşterek çocuğumuz ………. ’in velayetinin babadan alınarak tarafıma verilmesine, ayrıca davalının …….. TL iştirak nafakası ödemesine, müşterek çocukla babası arasında kişisel ilişki kurulmasına, yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ederim.
